مجله اینترنتی ایرانی ها - مجله اینترنتی ایرانی ها دانلود نمونه سوالات و جزوات و ...
واژهی بوروکراسي نخستينبار در قرن هیجدهم توسط اقتصادان فرانسوی به نام "وینست دوگوزنی" مطرح شد. اما در سال 1910م جامعهشناس آلمانی "ماکس وبر"، موضوع و بحث بوروکراسي را عنوان و تشریح کرد. بوروکراسي از دو کلمهی "بورو" به معنی دفتر کارکنان سازمانهای دولتی و نیز میز تحریر و "کراسی" که معنای یونانی دارد، به مفهوم حکومت و ادارهکردن است. بوروکراسي به صورت یک نظام فوقالعاده موفقیتآمیز، برای سازماندهی موسسات اداری و خدماتی ارائه شده است و وبر با توجه به شرایط اقتصادی - سیاسی و بینظمیهای اداری قرن بیستم و ظهور و شروع جنگ بینالملل اول (1918- 1914) به مطالعهی سازمانهای دولتی در اروپا پرداخت، و به معرفی چهارچوبی برای ادارهی صحیح و اثربخش سازمانها اقدام نمود.[1]
تعريف بوروکراسی
برای بوروکراسی، تعاریف مختلف و گاهی متفاوتی از سوی اندیشمندان علوم مدیریتی و سیاسی ارائه شده است، در اینجا برخی از این تعاریف به اختصار ذکر می شود:
بوروکراسی گاهی بهمعنای تشریفات زائد بهکار میرود یعنی کاغذبازی و مقررات اضافی، گاهی بهمعنای دستگاه اداری است، یعنی همهی ابزار و امکانات دولت مرکزی و محلی و گاهی نوعی خاصی از شکل سازمانی که دارای ویژگیهای مشخصی چون سلسه مراتب اختیار و نظام مقرارت است. بوروکراسی در معنای متفاوت دیگری نیز بهکار میرود از جمله: سازمان معقول، ادرهی عمومی، سازمان و جامعهی نوین.[2]
ویژگیهای بوروکراسی از نظر وبر
ماکس وبر توضیح میدهد که سازمانهای جدید بر اساس این مشخصات ششگانه، انجام وظیفه میکنند:
الف. اصول ثابت و قلمرو قانونی که نظام براساس آنها در چارچوب قوانین و مقرارت اداری شکل میباید و میتوان آنرا در سهبخش ملاحظه کرد:
1. کارهای مشخصی که برای تحقق هدفهای سازمان انجام میشود و به عنوان وظایف اداری و به شکل پایداری بین افراد تقسیم شدهاست.
2. اعمال قدرت نیز تابع سلسله مراتب و قوانینی است که توسط افراد مسئول اجراء میشود.
3. متدهای لازم به کار گرفته میشود تا برای اجرای مداوم و منظم فقط افرادی که دارای صلاحیتهای لازم هستند به کار گرفته شوند.
ب. اصول سلسله مراتب اداری و سطوح درجهبندی شدهی اعمال قدرت، به مفهوم یک سیستم منسجم فرماندهی است که در آن، سطوح پایین ادراه توسط سطوح بالا مطابق یک شکل منظم، هدایت و رهبری میشوند.
ج. مدیریت ادارات مدرن بر اساس مدارک نوشتهشدهای قرار دارد که نسخه یا نمای اصلی آن نگهداری میشود.
د. مدیران ادارات، بخصوص مدیران تخصصی ادارهها، در سازمانهای جدید بهطور عمومی و خصوصی آموزش میبینند. این آموزش کارکنان، در بخشهای خصوصی نیز همچون بخشهای دولتی رو به افزایش است.
ث. هنگامی که اداره گسترش کامل پیدا میکند نیازهای اداری، بدون توجه به محدودیت زمان، اجبار کار استفاده از تمام ظرفیت کاری اداره را طلب میکند.[3]ادامه درادامه مطلب
کانال های توزیع و انواع آن در محصولات صنعتی و مصرفی